Wysoka inflacja, podwyżki stóp procentowych, wychodzenie z kryzysu covidowego, wybuch wojny ukraińsko-rosyjskiej, deprecjacja kursu złotego – to tylko część ze czynników, które przyczyniły się do zmian w ekonomicznej rzeczywistości Polaków. Zarządzanie oszczędnościami w obecnych czasach to nie lada wyzwanie. Jakie decyzje w stosunku do własnych oszczędności podejmowali ostatnio Polacy? Wyborom swoich klientów przyjrzał się PKO Bank Polski.

Wzrost zainteresowania lokatami bankowymi i depozytami w walutach obcych

W głównej mierze to wielokrotne podwyżki stóp procentowych wywołały niespotykany w historii wzrost zainteresowania lokatami bankowymi, jako formą lokowania swoich oszczędności. Spowodowane może to być także wzrostem awersji do ryzyka oraz braku równie interesujących alternatyw. Zmiany zachowania konsumentów w terminowej strukturze oszczędności mogą okazać się kluczowe dla ograniczenia konsumpcji oraz w dalszej perspektywie czasowej – również spadku inflacji. Obecnie spada popyt na gotówkę. Jeszcze na przełomie roku 2021/2022 odnotowano rekordowy wzrost o niemal 40% r/r, natomiast w listopadzie 2022 wzrost gotówki wyniósł zaledwie 4% r/r. Po uwzględnieniu inflacji realny spadek wyniósł 11%. Mimo spadku poziom gotówki wciąż utrzymuje się jednak na wysokim względem lat poziomie (26%). Oprócz tego słabnie zainteresowanie depozytami bieżącymi (-19% r/r w listopadzie 2022), a silnie rośnie depozytami terminowymi (+89% r/r w listopadzie 2022). Największą popularnością cieszą się zwłaszcza lokaty złotowe na okres do 2 lat (wzrost o 107% r/r). Tu podobnie jest to najprawdopodobniej efekt wzrostu awersji do ryzyka w wyniku wybuchu wojny oraz brakiem bezpiecznych alternatyw inwestycyjnych, które byłyby w stanie wygenerować stopę zwrotu wyższą niż inflacja. Przez większą część ubiegłego roku Polacy wypłacali środki z TFI (Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych) oraz ograniczyli inwestycje w nieruchomości, a decydowali się np. na deponowanie środków w bankach czy zakup obligacji. Zainteresowanie depozytami terminowymi wiąże się ze słabnącymi oczekiwaniami inflacyjnymi. Konsumpcja słabnie zatem i wszystko wskazuje na to, że oprocentowanie tych depozytów będzie wystarczające aby zabezpieczyć oszczędności przed inflacyjną utratą wartości. Wymieniane wyżej zmiany ekonomiczne sprzyjają też wzrostowi bieżących depozytów walutowych (27% r/r), a od kilku miesięcy rosną także lokaty walutowe na okres 2 lat (44% r/r).

Jakie osoby najchętniej zmieniają strukturę swoich oszczędności?

Swoimi decyzjami w zakresie struktury oszczędności zareagowali mieszkańcy największych miast, z wyższymi dochodami, w wieku między 45 a 74 lata. Osoby te posiadają bowiem największe nadwyżki finansowe i to właśnie ich decyzje mogą przyczynić się do spadku popytu konsumenckiego oraz do spadku inflacji. W przypadku osób najmłodszych i najstarszych, o niższych dochodach i z mniejszych miejscowości, poziom konsumpcji pozostaje natomiast stosunkowo sztywny bez względu na fazy cyklu koniunkturalnego.