Zdolność kredytowa to jeden z kluczowych parametrów istotnych przy zaciąganiu pożyczki na mieszkanie. To od tego wskaźnika zależy, czy bank zdecyduje się udostępnić nam środki i jak duża to będzie kwota. Niestety sam proces obliczania zdolności kredytowej jest różny w różnych instytucjach, stąd również rozbieżność w ofertach, które możemy otrzymać z kilku banków, mimo przedstawienia im tych samych składowych dochodu, wydatków i majątku. Jednak jest kilka elementów, które zawsze są uwzględniane w kalkulacji zdolności kredytowej. W tym artykule omówimy je pokrótce.
Po pierwsze: Ile zarabiasz?
Dochód to podstawowe kryterium szacowania zdolności kredytowej. To oczywiste, ponieważ jest to najlepszy punkt wyjścia do przeprowadzenia oceny, czy kredytobiorca będzie w stanie regularnie, przez wiele lat spłacać ratę kredytu.
Banki pod uwagę biorą nie tylko wysokość dochodu, ale też jego źródło oraz stabilność. Najkorzystniejsza jest bezterminowa umowa o pracę, ponieważ ją instytucje postrzegają jako gwarancję finansowej przewidywalności. Nie oznacza to jednak, że inne źródła nie mają znaczenia. Pod uwagę jest brany również dochód z działalności gospodarczej, gospodarstwa rolnego czy nawet umowy cywilno-prawnej. Inne są jednak wtedy kryteria oceny stabilności takiego dochodu, np. w przypadku umów zlecenie lub umów o dzieło konieczne będzie wykazanie, iż zarobek z nich jest regularny i trwa od dłuższego czasu (rok lub dłużej).
Po drugie: Ile wydajesz?
To, czy dochód jest wystarczający, to sprawa mocno relatywna. Przy regularnych bardzo dużych wydatkach nawet bardzo duży dochód nie pozostawia żadnego marginesu finansowego – wszystko zostaje wydane na bieżąco. Dlatego bank interesuje się też wysokością i ogólną strukturą comiesięcznych wydatków kredytobiorcy. Kluczowe znaczenie ma tu m.in. liczba domowników. Dlatego też jeśli planujesz kolejne dziecko, spróbuj zaciągnąć kredyt, zanim ono się urodzi, ponieważ niekorzystnie odbije się na twojej zdolności kredytowej.
Po trzecie: Czy jesteś zadłużony?
To, że ktoś zwraca się o kredyt, nie oznacza, iż jest wolny od innych zobowiązań. Obecnie coraz więcej osób konsumuje nie za gotówkę i banki muszą sprawdzić przed udzieleniem pożyczki, jakie inne raty spłaca kredytobiorca. Istotne będą wszystkie bieżące zakupy na raty, kredyty samochodowe czy konsumpcyjne. Jeśli więc masz taką możliwość, zanim pójdziesz po kredyt hipoteczny, spłać dotychczasowe pożyczki.
Po czwarte: Czy jesteś wiarygodny?
Wiarygodność kredytobiorcy banki oceniają z pomocą Biura Informacji Kredytowej. To instytucja założona przez Związek Banków Polskich i prywatne banki, w celu gromadzenia danych o zobowiązaniach kredytowych klientów banków. W rejestrze BIK znajdują się informacje o obecnie spłacanych pożyczkach, ale też dane o już spłaconych – czy były spłacane regularnie, czy może klient zalegał ze zobowiązaniami. Z tego względu korzystnie jest mieć za sobą kilka terminowo spłacanych kredytów. Buduje to pozytywną historię BIK i może odegrać kluczową rolę w szacowaniu zdolności kredytowej.
Wyliczenia a życie
Podejście banków do szacowania zdolności kredytowej zmienia się zależnie od sytuacji gospodarczej oraz dodatkowych wymogów narzucanych przez państwo (tzw. rekomendacje). Często jest tak, iż banki bardzo mocno poluzowują swoją politykę i zaczynają udzielać bardzo wysokich kredytów, bez zabezpieczenia w postaci dużej zdolności kredytowej. Pamiętaj, że pożyczone pieniądze będziesz musiał spłacać regularnie. Rata stanie się stałym obciążeniem comiesięcznego budżetu przez kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Dlatego postaraj się dobrać wysokość kredytu nie tylko pod teoretyczne, wyliczone przez bank parametry, ale także pod swoje realne możliwości, tak abyś w trakcie spłacania zobowiązania był też w stanie normalnie żyć i odkładać chociaż niewielką kwotę jako tzw. finansową poduszkę bezpieczeństwa.
Rozsądną ocenę zdolności kredytowej możesz przeprowadzić z pomocą odpowiedzialnego kalkulatora zdolności kredytowej, który oprócz struktury kredytu uwzględnia także pozakredytowe składowe comiesięcznego budżetu.