Zaciąganie kredytu, szczególnie na zakup nieruchomości, jest zobowiązaniem dużym i wieloletnim. Często przygotowujemy się do tego na długo przed złożeniem wniosku kredytowego. Jeśli bank wniosek odrzuci, dobrze byłoby więc wiedzieć, jaka była tego przyczyna. W życie wchodzą przepisy, zgodnie z którymi bank będzie musiał ją wskazać.

Na budowanie zdolności kredytowej składa się wiele elementów. Nie są to wyłącznie dobre zarobki, ale również historia kredytowa potwierdzająca terminowe regulowanie dotychczasowych zobowiązań, ilość osób na utrzymaniu, czy umowa majątkowa między małżonkami. Jeśli po wielu miesiącach przygotowań, budowania historii kredytowej i kompletowania dokumentów bank odrzuca nasz wniosek kredytowy, chcielibyśmy wiedzieć, z jakiego powodu i co w przyszłości należy poprawić. Do tej pory bank przedstawiał osobie wnioskującej o kredyt wyłącznie swoją decyzję – pozytywną lub negatywną. W tym drugim przypadku można się było jedynie domyślać, co poszło nie tak.

Jednak w życie wchodzą przepisy, które nakładają na bank obowiązek wytłumaczenia negatywnej decyzji kredytowej. Uzasadnieniu podlegać będą nie tylko decyzje kredytowe wydawane przez bankowych analityków, ale również te wydawane automatycznie, np. podczas zakupów na raty przez Internet.

Decyzja o przyznaniu kredytu opiera się o analizę zdolności kredytowej, a na nią składa się wiele czynników. Bank będzie musiał wskazać te, które przesądziły o odmowie przyznania kredytu. Nie zrobi tego jednak automatycznie, a dopiero po złożeniu przez konsumenta odpowiedniego wniosku o uzasadnienie.

Zmiany należy uznać za korzystne dla klientów, ponieważ będą oni mieli realny wpływ na poprawę swojej sytuacji finansowej i zwiększenie prawdopodobieństwa otrzymania kredytu w przyszłości. Zniknie również dowolność banków w decydowaniu o przyznaniu lub nieprzyznaniu kredytu. Każda decyzja będzie wymagała bowiem uzasadnienia. Klienci banków zyskają więc prawo do otrzymania wyjaśnień odnośnie odrzucenia wniosku kredytowego. W uzasadnieniu mogą znajdować się wskazówki, które po wdrożeniu w życie pozwolą na otrzymanie kredytu, np. bank wskaże, że zamknięcie karty kredytowej zwiększy wiarygodność i zdolność kredytową klienta. Z perspektywy banków zmiany również są korzystne. Klienci będą bowiem zmuszeni do bardziej rzetelnego przedstawiania swojej sytuacji finansowej. Współpraca z nimi będzie formą dialogu, a nie tylko kontaktem za pośrednictwem formularzy.

Nowe przepisy wymagają jednak doprecyzowania, między innymi w zakresie wskazania terminu, w jakim bank musi przedstawić uzasadnienie swojej decyzji. Wydanie uzasadnienia będzie bezpłatne, banki nie powinny również nakładać na klientów z tego tytułu żadnych ukrytych opłat.

Prawo takie nie jest popularne w innych krajach, dlatego też brak wzorców, na których można by zbudować rodzime przepisy. Pozostaje więc wypracowanie między prawodawcą a bankami nowych procedur, które przyniosą korzyści dla każdej ze stron.