BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, to podmiot powołany do życia inicjatywą Związku Banków Polskich we współpracy z bankami prywatnymi. W ramach jego działalności gromadzi się i udostępnia dane, które dotyczą historii kredytowych klientów banków, SKOK-ów, a także pozabankowych instytucji finansowych.
Biuro Informacji Kredytowej S. A., działa na podstawie art. 105 ust. 4 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, który upoważnia BIK do:
- gromadzenia, przetwarzania i udostępniania bankom informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych;
- gromadzenia, przetwarzania i udostępniania innym instytucjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredytów informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń;
- gromadzenia, przetwarzania i udostępniania instytucjom kredytowym informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta;
- gromadzenia, przetwarzania i udostępniania instytucjom pożyczkowym i podmiotom, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim na zasadzie wzajemności, informacji stanowiących odpowiednio tajemnicę bankową oraz informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 tej ustawy, i analizy ryzyka kredytowego.
BIK jest największym w Polsce zbiorem danych o klientach detalicznych i przedsiębiorcach, w zakresie ich historii kredytowej. Gromadzi się tam informacje o zadłużeniu konsumentów i przedsiębiorców oraz o terminowości wywiązywania się przez nich ze zobowiązań. Pozwala to bankom i instytucjom kredytowym ocenić zdolność kredytową oraz wiarygodność potencjalnych klientów. Trafiają tam dane pozytywne, czyli potwierdzające terminowe regulowanie zobowiązań, pozwalające budować dobrą historię kredytową, oraz dane negatywne, czyli informacje o opóźnieniach w płatnościach, o niespłaconych kredytach i pożyczkach.
Banki i instytucje finansowe swoje decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania kredytu, czy pożyczki, opierają właśnie na danych znajdujących się w BIK. Należy pamiętać, że to nie BIK podejmuje decyzję, co do przyznania kredytu, stanowi on jedynie bazę, do podjęcie takiej decyzji przez instytucje kredytujące.
Ocena zdolności kredytowej odbywa się na podstawie scoringu, czyli punktowej metody oceny ryzyka kredytowego. Wiarygodność kredytową klienta ocenia się przy jej użyciu, na podstawie profilu innych klientów, którym pożyczek już udzielono. Im bardziej jego ocena będzie podobna, do klientów terminowo spłacających raty, tym większe będzie miał szanse na otrzymanie pożyczki. Im więcej klient trzyma punktów podczas takiej analizy, tym większa szansa, że będzie terminowo spłacał swoje zobowiązania, tym samym zmniejsza się ryzyko banku.
Aby poprawić swoją zdolność kredytową, należy tworzyć pozytywną historię poprzez terminowe regulowanie zobowiązań kredytowych i pożyczkowych. Ponadto warto dokonać jakiegoś zakupu na raty, czy wziąć niedużą pożyczkę, by później spłacić ją „modelowo”. Brak historii w BIK może być bowiem również dla banku argumentem przemawiającym za wydaniem negatywnej decyzji kredytowej.